200 litre sütü imha edilen çiftçi AYM tarafından haklı bulundu
Manisa’nın Gördes ilçesinde hayvancılık ile uğraşan çiftçinin hukuk mücadelesi sonucunda, Anayasa Mahkemesi tarafından haklılığı kesinlik kazandı.
Çiftçiye ait işletmede bir büyükbaş hayvanın kuduz hastalığı nedeniyle öldüğünün tespiti üzerine, Gördes Hayvan Sağlığı Zabıta Komisyonu, hastalığın yayılmasının önlenmesi amacıyla kuduz riski alanı içinde yer alan çiftçiye ait işletme ile başka hayvancılık işletmelerinin bulunduğu mahalleyi karantina altına aldı. Komisyon, karantina tedbirleri kapsamında çiftçiye ait hayvanların sütlerinin imha edilmesine karar verdi.
Bunun üzerine çiftçi, Gördes İlçe Tarım Müdürlüğü’ne başvurarak; karantina nedeniyle günlük 200 litre sütü imha etmek zorunda kaldığını belirterek, Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Yem ve Gıda Kanunu’nun ilgili maddesi gereğince maddi zararının giderilmesini talep etti.
“İmha edilen sütler için tazminat ödenemez”
Müdürlük, Kuduz Hastalığından Korunma ve Kuduz Hastalığı İle Mücadele Yönetmeliği’nin ilgili maddeleri gereğince imhasına karar verilen sütler için tazminat ödenmesinin, Hayvan Hastalıklarında Tazminat Yönetmeliği hükümleri gereğince uygun olmadığını belirtti.
“Kuduz risk alanı değişti”
Komisyonun yeniden yaptığı inceleme sonucunda kuduz risk alanının, çiftçinin işletmesi ile sınırlandırılmasına ve diğer hayvancılık işletmelerinin kuduz risk alanından çıkarılmasına karar verdi. Ayrıca komisyon, çiftçiye ait işletmede hastalık çıkan hayvanla temasta bulunan sürüde hastalık kısıtlamalarının uygulanmasının devam edeceğini, diğer sürülerde ise kısıtlamaların uygulanmayacağını belirtti. Komisyon incelemede, çiftçiye ait işletmede bulunan hayvanlarda kuduz hastalığının bulunup bulunmadığına dair bir tespite yer vermedi.
“Hukuk mücadelesi başladı”
Çiftçi, karantina nedeniyle günlük 200 litre sütü imha etmek zorunda kaldığı, ilgili kanun hükümlerine rağmen uğramış olduğu zararın Tazminat Yönetmeliği hükümleri dayanak göstererek tazmin edilmemesinin hukuka aykırı olduğunu iddia ederek müdürlüğün ret işleminin iptali için dava açtı.
“İdare Mahkemesi davayı reddetti”
Manisa 1. İdare Mahkemesi, halk sağlığının korunması amacıyla kuduz hastalığı şüphesiyle hayvanların altı ay boyunca masrafları sahibine ait olmak üzere karantinaya alınabileceği ve hayvansal ürünlerin imha edilebileceğini belirterek davayı reddetti. Çiftçinin istinaf başvurusu da reddedilince Anayasa Mahkemesi’ne başvuruldu.
“Anayasa Mahkemesi davayı her açıdan değerlendirdi”
Anayasa Mahkemesi tarafından yapılan incelemede; “Kamu sağlığının korunması, bu alandaki idari makamların geniş takdir yetkisi ve başvurucuya ait etkin bir itiraz hakkı tanınmış olmasına karşın imha edilen hayvansal ürün için herhangi bir tazminat ödenmemesi suretiyle tüm külfetin başvurucuya yüklendiği anlaşılmıştır. Dolayısıyla, somut olayda başvurucunun mülkiyet hakkının korunması ile kamu yararı arasında olması gereken adil denge bozulmuş olup başvurucuya şahsi olarak aşırı ve olağan dışı bir külfet yüklediği değerlendirilmiştir. Bu haliyle mülkiyet hakkına yapılan müdahale ölçüsüz olup başvurucunun mülkiyet hakkının ihlal edildiği açıktır.” ifadeleri ile mülkiyet hakkının ihlal edildiğine ilişkin iddianın kabul edilebilir olduğuna ve Anayasa’nın 35. maddesinde güvence altına alınan mülkiyet hakkının ihlal edildiğine karar verildi.
Anayasa Mahkemesi’nin kararına BURADAN ulaşabilirsiniz
